به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی “سیرجان خبر”، در شهرستان سیرجان بر اساس آیین و رسم دیرین روز ۱۳ فروردین ماه خانواده‌ها به همراه فامیل به صورت گروهی به گردش و تفریح می‌روند و دشت و کوه پر می‌شود از خانواده‌هایی که با زنبیل‌های پر از خوراکی‌های اصیل سیرجانی‌ها از جمله کُلُمپه، کُماچ سهن و … دشت را رنگین کرده‌اند.

مردم سیرجان نیز روز سیزده فروردین را حتی الامکان خارج از منزل و به صورت جمعی میگذرانند و تا نزدیک غروب افتاب به خانه بر نمیگردند. در سفره ناهار معمولا غذاهایی به چشم میخورد که طبخ و خوردن انها در ایام نوروز رایج است: مثل سبزی پلو، رشته پلو، آش رشته، مرغ، خورشت سبزی و شیرینی معمول این روز همان کماج سهن است که طی سیزده روز عید یک نوبت شب اول سال و نوبت بعد شب سیزده پخت می شود.

کودکان و نوجوانان به بازی‌هایی مانند تاب‌بازی به اصطلاح گاچو بستن یا بادخوردن، یه‌قل دوقل به اصطلاح چاری‌بازی یا سنگ شیشو، دزد پادشاهی و … می‌پردازند، البته امروزه بازی‌هایی مانند وسط گوسه، هفت سنگ، فوتبال و والیبال نیز در کنار بازی‌های فوق انجام می‌شود.

دختران دم بخت و زنان در ۱۳ فروردین به صحرا می‌روند و سبزه‌های تازه روئیده و بوته‌های گندم یا جو را گره می‌زنند و با خواندن اشعار مختلف روزهای خوب و شادی را برای خود و خانواده‌شان آرزو می کنندمی‌کنند.

در هنگام گره زدن سبزه چنین میخوانند:
سیزده به در چارده به تو
درد بلام از این کتو تو اون کتو.

مردم سیرجان سبزه عید را تا روز ۱۳ فروردین در خانه نگه می‌دارند، روز ۱۳ سبزه را با خود بیرون برده و عصر روز سیزده حتما سبزه ها را خارج از منزل یا داخل آب روان می‌اندازند و با این عمل رنج و گرفتاری و بیماری را از خانواده دور میکنند.

همچنین در گذشته عصر ۱۳ نوروز مقداری خوشه گندم چیده روی آتش برشته می‌کردند، امروزه آش می‌پزند از گیاهان صحرایی چون مُکو، لنگ چغ، یونجه و … که تازه روئیده‌اند می‌چینند و پس از تمیز کردن خرد می‌کنند، اوماچو یا شولی درست می‌کنند و اغلب به مقدار زیاد چیده به خانه می‌برند، مقداری از آن را روی تاقچه اتاق می‌گذارند و بر این باورند که شگون دارد.

در میان بعضی از اهالی مرسوم است که روز سیزده به در، خارهای بیابان را جمع کرده و روی هم قرار می‌دهند‌، سپس آتش می‌زنند و همچنین بوته‌های دشتی «اسفند» را با نخ به هم می‌بندند و در حین بستن می‌گویند، زردی ما از تو، سبزی تو از ما، رنجوری ما از سبزی‌ها، خرمی سبزی‌ها از ما.