به گزارش خبرنگار سرویس فرهنگی “سیرجان خبر”، بادگیر برجکی است که در قدیم بر روی بام خانه ها بنا می شد و در قسمتی از آن یک حوضچه قرار داشت که در انتهای قسمت تابستانه ساختمان ساخته می شد از این سازه در تابستان برای خنک کردن منزل استفاده می شد همچنین از این بادگیر ها برای نگه داری مواد فاسد شدنی نیز استفاده می کردند به طوری که بادگیر باد را به داخل هدایت و پس از برخورد با حوض آب فضا را خنک می کرد.
بادگیر ها معمولا به صورت چهار گوش ساخته می شدند که نمونه ایی از آن ها در شهر های کویری مثل یزد،کرمان ،سیرجان،طبس،گناباد، بم و زاهدان موجود است این خانه ها نیز امروزه بعنوان یک نماد در هر شهر معرفی می شوند.
اما بادگیر چپقی سیرجان که به صورت چپق ساخته شده است بعنوان یکی از منحصر به فرد ترین بادگیر های ایران و جهان بشمار می رود که با سایر نوع بادگیر ها متفاوت و اصولی است و بعنوان نماد شهر سیرجان نیز معرفی می شود.
بادگیر چپقی نوعی بادگیر است که به جای فضای مکعبی شکل خارجی، سازنده از ایجاد چند لولهی خم دار ( زانو مانند) برای حجم خارجی بادگیر استفاده کرده است، اما کانالها و قسمتهای داخلی مانند نمونههای چند طرفه است این نوع بادگیر تنها در سیرجان دیده شده است.
پیشینه شکل گیری این بادگیر به این صورت است که سیدمهدی شجاعی ساکن سیرجان در راه بازگشت از سفر که با کشتی میپیموده است، توجه وی به خنک بودن استراحتگاه کشتی جلب میشود که علت آن را در معماری خاص دودکشهای کشتی مییابد. وی با تلفیق از این ایده به فکر ساختن بادگیری به شکل دودکشهای کشتی در شهر خود می افتد.
این بادگیر در دوران رضا شاه پهلوی برای خانه مرحوم دکتر سید علیاصغر رضوی (اولین پزشک شهرستان سیرجان) ساخته شد این بادگیر در بلوار دکترصادقی، کوچه حاج رشید واقع شده و در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۴۶۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
https://sirjankhabar.ir/?p=24474