به گزارش“سیرجان خبر” نخستین سالگرد درگذشت دکتر محمد ابراهیم باستانی پاریزی در تالار استاد باستانی پاریزی دانشکده ادبیات و علوم انسانی این دانشگاه برگزار شد.

منصوره اتحادیه با نگاهی به آثار استاد باستانی پاریزی و ستایش دقت ایشان در نگارش آثار گفت: منابعی که دکتر استفاده می کردند، بسیار ناب بود و توجه زیادی به موضوع جغرافیای تاریخی می کردند. دکتر باستانی به جزییات اهمیت زیادی می دادند و به واقع، ایشان یک ایرانی وطن پرست، با ایمان و تاریخ نگار برجسته بود که من افتخار می کنم که با چنین شخصی در ارتباط بودم.

در ادامه، دکتر ناصری از نیم قرن شاگردی و همکاری با استاد باستانی گفت و با بیانی زیبا به وصف حضور استاد در دانشگاه و بین دانشجویان پرداخت و تاکید کرد: باستانی اسوه گروه تاریخ است. حافظه قوی او موجب شگفتی و علاقه بی نظیر او به کرمان، زبان زد بود. اتومبیل لادای ساخت روسیه که باستانی با آن به دانشگاه می آمد و بعداً به پراید سفید تبدیل شد هم زبان زد بود. دیر به کلاس می آمد و دانشجویان مشتاق بودند تا سخنان او را بشنوند ولی آنقدر آرام صحبت می کرد که ما مجبور بودیم تا حرف ها را از ایشان بقاپیم.

پس از سخنرانی دکتر ناصری، متنی که توسط هوشنگ مرادی کرمانی، در وصف دکتر باستانی و برای این جلسه تهیه شده بود، توسط مجری قرائت شد.

سپس حسن نیکبخت، همنشین و حروف چین آثار استاد، به نمایندگی از سید جواد میر هاشمی، کارگردان فیلم مستند «از پاریز تا پاریس» – این فیلم به زندگی استاد می پردازد- پیام وی را قرائت کرد.

در بخش دوم مراسم، دکتر جهانگیری، با تاریخی خواندن ماجرای آشنایی خود با دکتر باستانی پاریزی، به بیان ویژگی های علمی و اخلافی ایشان پرداخت

حجت الاسلام و المسلمین سید محمود دعایی، مدیر موسسه اطلاعات، نیز با گرامی داشت یاد مرحوم دکتر جلیل خطیب رهبر و مرحوم دکتر محمود روح الامینی، به بیان ویژگی های باستانی پاریزی پرداخت و گفت: ایشان دو صفت بارز داشتند، یکی تواضع در مقابل کسی که مقامی نداشت و دوم، مقاومتشان در مقابل کسانی که قدرت داشتند. در دوره اصلاحات، زمانی که رییس جمهور قصد اهداء نشان لیاقت را به او داشت، از حضور در مراسم اجتناب کرد و قبل از انقلاب، زمانی که از طرف ملکه، پیشنهاد ریاست اداره فرهنگ کرمان به ایشان شد، با درج آگهی در روزنامه، از پذیرش این سمت عذرخواهی کردند.

دعایی به بیان خاطرات باستانی پاریزی در دیدار با امام خمینی (س)  پرداخت و گفت‌: بعد از انقلاب و در جریان تسویه اساتید دانشگاه ها، پیشهاد داده شد که عده ای از اساتید مطرح دانشگاه، برای اثرگذاری به دیدار امام (س) بروند. مقرر شد دکتر باستانی پاریزی، دکتر مدرسی، دکتر زریاب خویی و دکتر بهبهانی بروند. امام چشمشان به شاگردشان، دکتر زریاب خورد و گفتند که ملا عباس، شما شروع کن! زریاب بحث را آغاز می کند و از تاثیر خواجه نصیرالدین طوسی و خصلت هایش برای مهار هلاکو خان مغول می گوید و تاکید می کند که اگر ما به دولت نزدیک شدیم ولی اثرگذار بوده است و وابستگی نداشته ایم. امام (س) به شوخی در پاسخ آنها می گویند که البته خواجه نصیر از هلاکو مردی فرهیخته ساخت اما محمدرضا از شما کسی را ساخت که خدمت دولت باشید. در پایان هم این دیدار، دکتر باستانی کتاب «حماسه کویر» خود را به امام (س) تقدیم می کند.

دعایی افزود: یکی از چیزهایی که دکتر باستانی، امام (س) را به واسطه آن ستایش می کند، فتوای امام (س) مبنی بر پذیرفتن هنر و موسیقی بود و اگر این نبود،  چیزی از هنر باقی نمی ماند و این بهترین خدمت به هنر و موسیقی بود. در همان ایام برنامه ای به نام گل های جاویدان از تلویزیون پخش می شد که موسیقی را با تمام آلات آن نمایش می دادند و امام (س) هم  آن را تماشا می کردند. عده ای از متحجرین مخالف پخش آن بودند و می خواستند نظر امام (س) را به خود نزدیک نشان دهند ولی امام (س) دستور دادند که در حسینیه جماران و در حضور ایشان، سرود «ای شهید مجاهد مطهر» را با تمام آلات موسیقی و با گروه کر، به صورت زنده اجرا کنند تا به مخالفین پاسخ دهند. این را لازم هم بود که در پاسخ به لغو کنسرت های آقای قربانی عرض کنم.

دعایی به ویژگی های همسر فرهیخته دکتر باستانی پاریزی اشاره کرد و گفت: بین علاقه ایشان به زادگاهشان و همسرشان تضاد وجود دارد و علاقه بیش از اندازه به همسرشان باعث موفقیت باستانی شد. در حالی که بسیاری از علاقه مندان و فرهیختگان اصرار می کردند که بعد از رحلت، در پاریز یا کرمان یا سیرجان دفن شوند، اما ایشان حتماً تاکید داشتند که در کنار همسرشان در تهران دفن شوند.

در ادامه مراسم، علی دهباشی، مدیر مجله بخارا، به اهمیت مطبوعات در نزد دکتر باستانی پاریزی اشاره و بیان کرد: استاد دارای زندگی چند وجهی بودند. کمتر شخصیتی داریم که دارای چنین ویژگی هایی باشد. همه مورخین استاد تاریخ ایران هستند و باستانی پاریزی، استاد تاریخ مردم ایران بود و به نقش مردم در تاریخ بسیار اهمیت می داد. مورخ درجه اول عصر صفویه و استاد مسلم تاریخ کرمان بود. بسیار زیبا شعر می گفت و ارتباطش با لایه های اجتماعی مردم، باعث شد تا به نهایت دقت و تبحر طنزپردازی کند. روزنامه نگار بسیار خوبی بود، یعنی از پاریز شروع به چاپ نشریه کرد و با روزنامه اطلاعات و مجلات آینده، کلک و بخارا ادامه داد و تا پایان عمر به همکاری مستمر با نشریات ادامه داد و از این حیث، در بین اساتید یگانه بود.

دهباشی در ادامه به قرائت متن مقاله دکتر باستانی پاریزی در مجله کلک که به مناسبت شهادت محمد مسعود و ورودش به مجله خواندنیها نوشته شده بود، پرداخت.

مهندس حمید باستانی پاریزی، فرزند استاد، به عنوان آخرین سخنران جلسه، به بیان ماجرای ادامه تحصیل پدرش و رسیدن به این موفقیت ها پرداخت و گفت: محیط دانشگاه و دانشجویان، همیشه برای پدر لذت بخش بوده است. وقتی از کلاس ششم ابتدایی فارغ التحصیل می شود، حاج آخوند جغرافیای ایران را تبدیل به شعر می کنند و به فرزندشان می دهند. ایشان از روی کتاب جغرافیای پیرنیا عکس یک نقشه جغرافیایی را کشیدند و پس از رنگ آمیزی، با شمع روی آن را پوشاندند تا براق شود. وقتی مرحوم اسماعیل مرآت به پاریز می آید و این عکس را می بیند، به حاج آخوند می گوید که نگذارد بچه ها عکس کتاب های با ارزش را بکند و آنها را ناقص کنند. پدر می گوید که من این را کشیدم و او به پدرم یک اسکناس یک پهلوی یا ده ریالی می دهد و تشویقش می کند که تو باید ادامه تحصیل بدهی و در تهران حقوق بخوانی. حرف ایشان به دانشجویان این بود و خودشان هم این طور عمل کردند که تحصیل را نه برای سواد، که برای اثر گذاری آن در زندگیتان دریابید.

در پایان این مراسم، قسمتی از فیلم مستند «از پاریز تا پاریس» اثر سید جواد میرهاشمی پخش شد.